در نشست تغییرات میدان مغناطیسی زمین در هزاره‌های پیشین مطرح شد:
مواد و اشیاء باستانی مانند کپسول مغناطیسی زمان‌اند
مطالعه و بررسی تغییرات میدان ژئومغناطیسی زمین در هزاره‌های پیشین و تاریخ‌گذاری مواد و اشیاء حاصل از کاوش‌های باستان‌شناسی بر اساس خواص مغناطیسی قطعات شکسته شده سفالی، با نگرشی بر روش آرکئومغناطیس مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، محمد پاک‌نیا از موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، این مطلب را 14آذر 1401، در نشست تخصصی «تغییرات میدان مغناطیسی زمین در هزاره‌های پیشین برای بدست آوردن مدل‌های سن‌سنجی و پارامترهای اقلیم در گذشته» مطرح کرد و گفت: میدان مغناطیسی زمین که به عنوان میدان ژئومغناطیسی نیز شناخته می شود، در هسته خارجی زمین تولید شده و از درون زمین به فضا گسترش می یابد.
او افزود: میدان مغناطیسی زمین در مقیاس‌های زمانی از سال‌ها تا هزاره‌ها به آرامی در حال تغییر است ولی با این حال مانند یک سپر محافظ، زمین را از پرتوهای زیان‌بار خورشید محافظت می‌کند.
پاک‌نیا اظهار کرد: با نگاهی به زندگی ساکنان زمین در ادوار گذشته می‌توان دریافت که بشر برای هزاران سال سفال‌گری کرده و باستان‌شناسان توانسته‌اند نکات زیادی را از سفال‌ها بیاموزند و بدین طریق دستی در تاریخ پر رمز و راز بشریت ببرند.
این عضو موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران گفت: مواد و سفال‌های باستانی داستان دیگری برای تعریف کردن نیز دارند، بدین معنی که سفال‌ها درست شبیه نوارهای ثبت و ضبط میدان مغناطیسی عمل می‌کنند، به عبارت دیگر زمانی که سفال برای نخستین‌بار ساخته شد، میدان مغناطیسی زمین در آن زمان را در خود ثبت کرده است.
او افزود: بنابراین می‌توان اذعان داشت مواد و اشیاء باستانی مانند یک کپسول مغناطیسی زمان هستند و ژئوفیزیکدانان از این مواد سفالی باستانی اندازه دقیق شدت و جهت میدان مغناطیسی را استخراج می‌کنند.
پاک‌نیا با بیان‌اینکه مواد باستانی و سفال‌های ساخته شده از گل رس، تغییرات میدان مغناطیسی زمین در طول زمان را در خود حفظ می‌کنند تصریح‌کرد: آرکئومغناطیس روشی است که به مطالعه و تفسیر ویژگی‌های میدان مغناطیسی زمین که در زمان‌های گذشته در مواد و اشیا باستانی ثبت شده است، می‌پردازد.
او اظهارکرد: نتایج این بررسی‌ها ما را در گاه‌نگاری و تاریخ‌گذاری دقیق مواد حاصل از کاوش‌های باستان‌شناسی، قادر می‌سازد به‌علاوه، این مطالعات به ما در درک چگونگی اثرات احتمالی تغییرات میدان مغناطیسی بر تغییرات آب و هوایی در گذشته کمک می‌کند.
