پژوهشکده باستان­ شناسی

پس از انتقال اداره عتیقات به ساختمان موزه ایران باستان در 1316 به تحقیق مشخص نیست که در چه تاریخی اداره کل باستان­ شناسی ایران شکل گرفت، آنچه مسلم است، در 1364 وزارت فرهنگ و آموزش عالی، با اخذ مجوز از مجلس شورای اسلامی نسبت به تلفیق تعدادی از مراکز، دفاتر و ادارات تخصصی در حوزه میراث ‌فرهنگی از جمله مرکز باستان­ شناسی ایران به منظور تشکیل «سازمان میراث ‌فرهنگی کشور» اقدام نمود؛ پس از تصویب قانون اساسنامه سازمان مذکور، مرکز باستان­ شناسی ایران با نام (مدیریت پژوهش‌های باستان­ شناسی) به فعالیت خود، زیر پوشش سازمان میراث ‌فرهنگی ادامه داد و از سال 1383 با تشکیل پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی و گردشگری، با عنوان پژوهشکده باستان­ شناسی در تشکیلات این پژوهشگاه جای گرفت. در تشکیلات جدید با چهار گروه پژوهشی با عناوین: گروه پژوهشی دوران پیش از تاریخ (انسان‌کهن)، گروه پژوهشی پیش از اسلام (دوران تاریخی)، گروه پژوهشی دوران اسلامی و گروه پژوهشی اشیاء تاریخی- فرهنگی تشکیل گردید و در سال 1396 پنجمین گروه پژوهشی نیز با عنوان گروه پژوهشی باستان‌شناسی زیرآب بصورت رسمی و مصوب شروع به فعالیت نمود. به این ترتیب پژوهشکده باستان‌شناسی در حال حاضر متشکل از 5 گروه پژوهشی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و واحدهای نقشه باستان‌شناسی کشور، مطالعات میراث فرهنگی طرح‌های عمرانی (نجات‌بخشی)، صدور مجوزها و کتابخانه تخصصی می‌باشد.

وظایف پژوهشکده

- تدوین برنامه­های سالانه گروه و ارائه آن­ها به رئیس پژوهشکده

  - مشارکت در تهیه اطلس باستان­شناسی پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی کشور

- بررسی و شناسایی حوزه­های فرهنگی

- مطالعه وتعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه­ها، تپه­ها ودیگر آثار.

- پژوهش در بازمانده­ها و یافته­های پیش ­از تاریخ واسلامی به­ منظور تاریخ­گذاری وتهیه جداول تاریخ نگاری.

- بررسی، ارائه و اظهار نظر در خصوص طرح­های تحقیقاتی مربوط در حوزه تخصصی گروه­ها.

- شرکت در مجامع و همایش­های ملی و بین­المللی.

- بررسی و شناسایی نقش اشیاء فرهنگی- تاریخی در تعیین حوزه­های فرهنگی.

- پژوهش و بررسی اشیاء بدست آمده از محوطه­های باستانی و موجود در موزه­ها.

- تنظیم اسناد شناسنامه­ای اشیاء شامل کلیه مشخصه­های علمی، فنی، تاریخی و فرهنگی.

- مطالعات تطبیقی اشیاء فرهنگی- تاریخی.

- پژوهش در بهره­وری بهینه از اشیاء فرهنگی- تاریخی در آموزش و پژوهش باستان­شناسی و طبقه­بندی اشیاء موجود در موزه­ها.

- تشکیل نمایشگاه­های مستمر ادواری و شرکت در نمایشگاه­های عمومی مربوط به منظور آشنایی هرچه بیشتر مردم با اشیاء فرهنگی- تاریخی و جلب مشارکت آنان در حفظ و پاسداری از میراث ­فرهنگی.

- سنجش پژوهش­های انجام شده و ارائه برای چاپ بصورت مقاله وکتاب و تهیه فیلم وسایر گونه­های معرفی آثار و دستاوردهای پژوهشی و فرهنگی.

- تألیف و ترجمه کتاب­های پایه در حوزه تخصصی گروه.

- همکاری در تهیه واژه­نامه باستان­شناسی.

- شناسایی آثار شاخص در حوزه پژوهش­های مربوط و پیشنهاد ثبت آن­ها در فهرست آثار ملی.

- پژوهش و تبیین نقش دوران پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی در شناخت هویت فرهنگی.

- پیشنهاد برگزاری همایش­ها و گردهمآیی­های مرتبط با حوزه تخصص گروه­ها.