هیچ‌گونه بقایای استقرارگاهی بزرگ و فاخر به ویژه از دوره ساسانی در چمشیر پیدا نشد/ فعالیت‌های باستان‌شناسی در چمشیر مثال زدنی است
نشست خبری خبرنگاران با حضور معاون اجرایی کارگاه سد و نیروگاه چمشیر، مدیر پروژه و ناظر کاوش‌های نجات‌بخشی، مشاور باستان‌شناس شرکت آب و نیروی ایران و رییس گروه نجات‌بخشی پژوهشگاه در محل سد و نیروگاه چمشیر گچساران برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، محمد‌حسین عزیزی خرانقی مدیر پروژه و ناظر کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه چمشیر در این نشست با اشاره به اینکه در روزهای پایانی کاوش هستیم تصریح‌کرد:در طرح مطالعاتی اولیه ۳۰ محوطه برای کاوش پیشنهاد و تا سال ۱۳۹۹، ۹ محوطه مورد کاوش قرار گرفت و در سال 1401، 20 هیأت باستان‌شناسی برای کاوش به منطقه اعزام شد.
او با بیان‌اینکه در طی کاوش‌های باستان‌شناسی در قالب پروژه چمشیر سفال شاخص و خاصی پیدا نشد افزود: از میان محوطه‌های یافت شده ۵ محوطه معماری سنگ چین با ملات گچ داشت که به دوره اسلامی میانه تعلق دارند.
این باستان‌شناس از کشف دو سکه مسی ایلخانی در جریان کاوش خبر داد و گفت:بیشتر یافته‌ها به‌جز یک سنگ قبر که متعلق به دوره اسلامی است، به دوره اسلامی میانه تعلق دارند.
عزیزی خرانقی از دیگر محوطه‌های این پروژه به یک تپه باستانی اشاره کرد که به دوره عیلام میانه می‌رسد و در انتهای محوطه آبگیری سد قرار دارد و گفت: کاوش در تمامی محوطه‌ها بجز دو محوطه به پایان رسیده است.
مدیر پروژه و ناظر کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه چمشیر در ادامه با اشاره به اینکه هیچ محوطه‌ای که بتوانیم به طور قطع به دوره ساسانی و هخامنشی منسوب کنیم، بدست نیامد تصریح‌کرد:یافته‌های ما در این محوطه‌ها اندک‌‌اند و شاخص نیستند ولی این دلیل بر بی‌ارزش بودن آنها نیست.
در ادامه فرزاد مافی مشاور باستان‌شناس شرکت آب و نیروی ایران گفت: سال ۱۳۹۱ تیم باستان‌شناس از پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به چمشیر اعزام و بررسی‌های اولیه انجام گرفت که طی آن تعدادی محوطه باستانی شناسایی شد.
او افزود: چمشیر نخستین سد در کشور است که مطالعات باستان‌شناسی در آن در چهار مرحله بررسی و شناسایی باستان‌شناسی، گمانه‌زنی و دو مرحله کاوش نجات‌بخشی انجام شده است و باستان‌شناسان پژوهشگاه سال 13۹۵ گمانه‌زنی و کاوش‌های اولیه را در انی منطقه انجام دادند.
این باستان‌شناس با اشاره به قرار داد کاوش 30 محوطه که در سال ۹۷ بسته شده و طبق آن تیم کاوش با مدیریت شهرام زارع کار را شروع کردند اظهارکرد: با بودجه در نظر گرفته شده ۹ محوطه کاوش و ۲۱ محوطه باقی ماند که امسال کار کاوش روی آن محوطه‌ها نیز به انجام رسید.
او تصریح‌کرد: شرکت توسعه و منابع آب ایران از نظر قانونی مکلف است مطالعات میراث‌فرهنگی در حوضه سدها را تامین مالی کند، غیر از این ما یک مسئولیت اجتماعی داریم که اگر دستگاه متولی میراث‌فرهنگی به سراغمان نمی‌آمد، ما همانند سد سیمره خودمان از آنها می‌خواستیم که مطالعات مورد نظر را انجام دهند.
مافی، دقتی که به لحاظ کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه‌های چمشیر صورت گرفته را مثال‌زدنی خواند و گفت: با این دقتی که حوضه این سد بررسی شده اگر بقیه سدها نیز بررسی می‌شد تعداد محوطه‌های باستانی حتماً افزایش می‌یافت.
محمدرضا فاضل معاون اجرایی سد و نیروگاه چمشیر نیز در ادامه با اشاره به اینکه نزدیک به ۳۰ سال است که کار مطالعاتی ساخت سد در این منطقه انجام شده تا آورده سه ماهه رودخانه «زهره» را ذخیره و آب را با کیفیت بالاتر آب به مناطق پایین‌تر انتقال دهد گفت: در واقع، هدف از ساختن این سد ذخیره آب حاصل از بارندگی و انتقال آب با کیفیت و تأمین نیاز آب مناطق پایین دست برای کشاورزی و سپس تامین برق و برای آبزیان و گردشگری است.
فاضل گفت: اولین اقدام ما با سازمان میراث‌فرهنگی و پژوهشگاه به سال ۱۳۸۹ برمی‌گردد، در آن سال بررسی‌های اولیه انجام و قراردادی بسته شد تا بررسی و شناسایی اولیه صورت گیرد، عده‌ای از باستان‌شناسان پژوهشکده باستان‌شناسی به منطقه چمشیر اعزام و بررسی‌ها انجام شد و اخیراً نیز یک تیم ۸۰ نفره در منطقه در حال فعالیت‌اند.
فاضل با اشاره به آنکه پروژه سد چمشیر تا هفته آینده برای آبگیری آماده خواهد بود، گفت: وجود ۱۴۰ محوطه باستانی الزامی برای وجود محوطه مهم و شاخص ایجاد نمی‌کند.
همچنین محمدرضا نعمتی رییس گروه نجات بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی در این نشست با اشاره به اینکه سال ۱۳۹۰ بررسی و شناسایی اولیه در چمشیرصورت گرفت تصریح‌کرد: سال ۱۳۹۵ بررسی تکمیلی از سوی دو باستان شناس شهرام زارع و محمد حسن عطایی انجام و در همان سال با حضور ۱۹ کارشناس گمانه‌زنی برای اولین بار صورت گرفت.
به گفته این باستان‌شناس، از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، 9 محوطه کاوش شد و از آذر تا دی‌ماه ۱۴۰۱، ۲۱ محوطه باقیمانده کاوش شده است.
در ادامه این نشست خبرنگاران از محوطه‌های باستان‌شناسی چمشیر بازدید کردند.
