مدیریت مرکز سیاست پژوهی و آینده پژوهی

باید نبض تفکر و نیازهای آینده جامعه را همیشه در دست خود داشته باشید و همواره چند قدم جلوتر از حوادث، مهیای عکس­العمل مناسب باشید، چه بسا شیوهای رایج اداره امور مردم در سال های آینده تغییر کند"(امام خمینی(ره) 13/12/67).

سالیان متمادی تصور بر این بود که آینده چیزی شبیه گذشته است اما عصر کنونی با عدم قطعیت­های روز افزون و سرعت سرسام­آور تغییرات نشان داد که آینده امری متفاوت با گذشته است و اگر انسان بخواهد در دنیای واقعی امروز زندگی کند باید اندیشیدن به آینده را بیاموزد زیرا آینده جایی است که جامعه به سوی آن می­رود، فردایی است که برای انسان پر حادثه خواهد بود و به عبارت دیگر تمام چیزهایی که مانده است تا انسان تجزیه کند در آینده نهفته است.

آینده ­پژوهی به عنوان آمیزه­ای از دانش و هنر برای نظام بخشیدن به کار کشف و شناسایی آینده بیش از نیم قرن است که پای به عرصه حیات بشری گذاشته است. دانشی که ما را با فردا و چشم اندازهای الهام بخش آینده پیوند می­زند. بر  همین اساس آینده­پژوهان معماران فردا هستند که آینده­های مطلوب را ترسیم کرده و جان می­بخشند.

پژوهش­های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی/ هنرهای ملی (سنتی) در دهه­های گذشته بر روش­های سنتی مبتنی بوده که بیشتر بر پایه پیش­بینی­های قطعی استوار بود.

 این روش در دوره معاصر در بیشتر اوقات کارایی و اثربخشی خود را از دست داده است زیرا اکثرا پیش بینی های بر این مبنا تهیه می شوند که "آینده بسیار شبیه زمان حال خواهد بود و دنیای فردا تفاوت کمی با دنیای امروز خواهد داشت" این پیش­بینی­ها شاید در کوتاه مدت پاسخ دهند، ولی ظهور رویدادهای پیش بینی نشده و غافلگیر کننده، در درک تغییرات نوظهور را آشکار کرده است. این ناتوانی موجب ناکارآمدی و غیر قابل استفاده شدن استراتژی­های طراحی شده بر اساس پیش بینی­های قطعی می­شود.

حل این مشکل، صرفا با بهبود روش­های پیش بینی و یا استخدام کارشناسان متخصص و کارامدتر امکان­پذیر نیست زیرا موارد زیادی وجود دارد که نشان می­دهد تغییرات بزرگ و چشمگیر معمولا در عرصه­هایی به وقوع پیوسته­اند که به ذهن هیچ متخصصی  خطور نکرده بود؛ یعنی منشا چنین تغییراتی خارج از مرزهای محیط متعارف است.

مرکز سیاست پژوهی و آینده­پژوهی و سیاست پژوهی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نیمه سال 1398 آغاز به کار نمود و در راستای وظایف خود با بهره­گیری از طیف وسیعی از روش­ها و با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگوها و روندهایی با ماهیت ثابت یا متغیر، که از خصیصه­های پژوهش در عرصه میراث فرهنگی و گردشگری است و با اتکا به پژوهش گران و متخصصین دانشگاهی به برگزاری نشست های آینده پژوهی در حوزه های سه گانه اقدام نموده و در این راستا طی سال 98 چهار جلسه تخصصی برگزار نموه است.

شرح وظایف معاونت فناوری و کاربردی سازی در ارتباط با مرکز سیاست­ پژوهی و آینده‌پژوهی

• انجام مطالعات آینده­پژوهی در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری و هنرهای ملی به منظور بهره­برداری و استفاده از تدوین برنامه­های کشور.
• انجام پژوهش با هدف بررسی الزامات و نیازمندی­های بخش میراث فرهنگی و گردشگری در آینده.
• مشارکت در برنامه ریزی آینده­پژوهانه به منظور نگاشت مسیرهای محتمل مطلوب توسعه میراث فرهنگی و گردشگری خلاق ودانش بنیان در راستای تحقق اهداف تبیین شده بخش میراث فرهنگی و گردشگری و هنرهای ملی در اسناد بالادستی کشور.
• رصد مستمر روندهای مرتبط با عرصه های میراث فرهنگی و گردشگری به صورت علمی.
• پویش، رصد، پایش و تحلیل برجسته­ترین رویدادهای محتمل تأثیر گذار بر عرصه­های میراث فرهنگی و گردشگری.
• آسیب شناسی حوزه­های میراث فرهنگی و گردشگری و هنرهاي ملي با تکیه بر مطالعات آینده­پژوهی و رصد رویدادها و تحولات پیش­رو.
• تعيين خط مشي كلي فعاليت­هاي آينده­پژوهي پژوهشگاه در چارچوب اهداف، وظايف و برنامه راهبردي.
• برقراري همایش­ها وكارگاه­هاي تخصصي آينده­پژوهي براي جامعه هدف پژوهشگاه.